Gornicze nazwy.rtf
 | Gornicze nazwy.rtf Rozmiar 8 KB |
Według legendy ta nieprzeciętnej urody dziewczyna, żyjąca na przełomie III i IV wieku, została ścięta mieczem za przejście na chrześcijaństwo. Egzekucji dokonał jej ojciec Dioskur, którego chwilę po tym zabił piorun. Dlatego właśnie święta Barbara jest patronką ludzi „narażonych na wybuchy": artylerzystów, górników, pracowników prochowni.
Patronat św. Barbary przyjęli górnicy niemal na całym świecie, a do Polski jej kult przybył w średniowieczu z terenów dzisiejszych Czech. Obrazy i figury patronki znajdują się nie tylko w kopalnianych cechowniach, ale też w górniczych domach i kościołach. Dla wszystkich zatrudnionych w górnictwie 4 grudnia jest dniem wolnym od pracy i poświęconym wypoczynkowi po całorocznym trudzie. Wtedy też odbywa się wiele związanych z tradycją uroczystości, zwanych Barbórką.
Barbórka
W dniu św. Barbary górnicy, wystrojeni w paradne stroje, w porządku wojskowym, ze sztandarem i orkiestrą, maszerowali do kościoła. Po powrocie, w karczmie, następowało mianowanie nowych rębaczy, którym przypinano dodatkowy guzik do kołnierza munduru ładowacza oraz opasywano skórą górniczą. Potem następowała biesiada. Tradycja Barbórki jest starannie kultywowana we wszystkich ośrodkach górniczych, a pochody lisów, skoki przez skórę, karczmy piwne, zabawy górnicze są jej stałymi elementami.
Skok przez skórę
To obrzęd przyjmowania adeptów (zwanych lisami) do stanu górniczego. Odbywał się on w gospodzie na szychcie piwnej. Mianowanie na górnika było zawsze aktem uroczystym. Adepci doprowadzani byli w śpiewnym korowodzie przez lisa-majora przed oblicze starych kopaczów (starych strzech). Po egzaminie kandydat wykonywał skok przez skórę, po czym następowało pasowanie na górnika. Do stołu biesiadnego doprowadzał go ojciec piwny.
Skóra górnicza, zwana również łatą, była najważniejszym akcentem zawodowym, atrybutem wyposażenia górniczego. Skórę podkładał sobie górnik pod kolana, gdy musiał pracować w pozycji klęczącej; okrywał się nią, gdy ze stropu lała się woda; siedział na niej przy posiłku; również na niej dokonywana była wypłata. Dlatego skóra stała się symbolem przyjęcia do stanu górniczego.
Obecnie skok przez skórę jest kultywowany w ramach uroczystości barbórkowych. W Zagłębiu Miedziowym ceremonia skoku przez skórę prezentowana jest przeważnie podczas spotkań na karczmach piwnych lub w formie inscenizacji na ulicach miast górniczych. Uroczystość tę kończy odśpiewanie górniczego hymnu.
